OPINIE - Een triest bericht vandaag: econoom en politicoloog Robin Fransman is overleden aan de gevolgen van covid-19. Fransman had altijd oog voor de minder bedeelden, kritiek op trickle down denken, pleitte voor hogere belasting op kapitaal en was dat betreft toch een VVD’er zoals we die tegenwoordig veel te weinig zien.
Recenter gebruikte hij zijn bekendheid voor het Herstel-NL project, het veel bekritiseerde plan waarmee Nederland in corona-tijd ‘open’ zou kunnen. In het kort kwam het er op neer dat ‘ouderen en kwetsbaren’ in veilige zones werden gebracht, afgezonderd van de rest van Nederland. Deels op fysieke locaties zoals hotels, en deels op speciale dagen of uren. Ze kunnen dan veilig winkelen of naar de bioscoop en de rest van Nederland kon gewoon lekker door. Ergens in het begin van 2020 klonk dit misschien nog logisch.
Ouderen en kwetsbaren
Ook onze Rijksoverheid communiceerde veelvuldig over “ouderen en kwetsbaren beschermen” en later over “ouderen en kwetsbaren vaccineren”. Gedurende 2020 en 2021 werd echter duidelijk dat covid-19 iedereen kan treffen en iedereen hard kan treffen bovendien. De alfa variant van het virus was besmettelijker dan het origineel en zorgde voor meer ziekenhuisopnames, vervolgens verergerde de delta variant dat nog eens. Over de ernstige en langdurige klachten na ziek te zijn geweest, het zogeheten ‘long covid’, werd mondjesmaat steeds meer bekend. De ziekte verloopt grillig, het genezingsproces kan werkelijk alle kanten op. Van een paar dagen snotteren, naar aanhoudend concentratieverlies of anderhalf jaar later nog geen trap op kunnen lopen. Covid-19 is een bitch.
Misinformatie
De lijn tussen misinformatie en disinformatie is dun, het gaat daarbij vooral om de intentie. We weten dat bekende charlatans en ophitsers veelvuldig gebruik maken van al lang ontkrachte cijfers, misleidende grafieken en keiharde leugens, met als enig doel het persoonlijke gewin. Dat is ernstig en kwalijk, maar op zich wel makkelijk af te bakenen.
Misinformatie, foutieve informatie die wordt verspreidt zonder bewust te misleiden, maakt echter net zo goed slachtoffers. En als in de overheidscommunicatie na bijna 2 jaar crisis de ernst van covid-19 nog steeds niet goed onder woorden gebracht wordt, heeft dat gevolgen. Het ouderen-en-kwetsbaren mantra heeft zich grondig in onze maatschappij genesteld.
We zien sportschoolhouders of sporters die menen dat ze sterk en gezond zijn en nooit slachtoffer kunnen worden. We zien mensen met invloed, zoals Fransman, die zich keren tegen vaccinaties voor iedereen en hele campagnes opzetten zodat ‘gezonde mensen’ niet hoeven te lijden onder een dichte kroeg. We lezen dat bewegen en gezond eten voldoende is. Dat ‘natuurlijke immuniteit’ helemaal prima is. En dat je het virus “rond moet laten gaan zodat groepsimmuniteit bereikt wordt“.
Niets is minder waar.
Bewust ongevaccineerd
Fransman was bewust ongevaccineerd, betoverd door het mantra en had blijkbaar het idee dat de kwetsbaren altijd de anderen zijn. En zo zijn er velen, in Nederland lopen nog miljoenen volwassenen rond zonder vaccinatie. De praktijk is anders, iedereen kan slachtoffer worden. Er worden hier heel harde lessen geleerd.
Het is duidelijk dat de vaccinaties geen silver bullet zijn, we lossen er de crisis niet zomaar meer op. Maar één ding is al wel bekend: de kans op ernstig ziek worden of zelfs overlijden, wordt er enorm door verkleind.
Dat zijn de feiten, daarmee moeten we het doen.